Maand nummer 3 vol belevenissen!

Bonjour tout le monde,

Hoe gaat het met alle lieve mensen daar aan de andere kant van de wereld? Lopen we nog overeind of liggen we allemaal in bed met buikgriep en het kacheltje aan? Is Sinterklaas al in het land en staan de schoentjes al klaar? En gaan ’s avonds de gezellige kerstlichtjes al branden in Hulst, Nijmegen en Amsterdam of loop ik nu weer te hard van stapel?

Hier in ieder geval niets te bemerken van de donkere, koude eindejaarsdagen die ik zo gewend ben. Het regenseizoen loopt hier op zijn einde en dat betekent: minder mouds-mouds die mijn benen half hebben opgegeten, minder kilo’s rode modder die aan je slippers plakken, meer zon overdag en meer stroom in de avonduren! We gaan er dus op vooruit.

En het onderzoek gaat ook vooruit: mijn maand stond weer volop in het teken van zwangerschappen, bevallingen en baby’s! Zo ben ik met een informante een echografie gaan maken hier in Bertoua, erg leuk. In plaats van de 4 maanden die ze dacht zwanger te zijn, bleek ze al 7 maanden met een extra baggage in haar buik rond te lopen en dat betekende dus dat ze in het dorp als de wiedeweerga met kruiden, schorsen en planten aan de slag moest gaan om naar een goede, makkelijke en pijnloze bevalling toe te werken. Ze stopt nu iedere avond bladeren op intieme plaatsen in haar lichaam waar je het nooit zou zoeken, en ze heeft zich gevaccineerd met verbrande tam-tam onderdelen. En dat alles om maar snel en makkelijk te kunnen bevallen. Maar het schijnt te werken: alle traditionele vroedvrouwen in het dorp hebben me beloofd me te roepen op het moment dat een vrouw aan het bevallen is, maar omdat die bevallingen zó ontzettend snel gaan hier, was het kind er iedere keer al uit voordat Erica ter plekke was.

Zo kwam ik ook te laat bij mijn informante Mariette, een meisje van 23 dat nu van haar 5e kind bevallen is. Een meisje. Hier is het de traditie dat pas ongeveer een week na de geboorte een naam gegeven wordt aan een kind, omdat dan met iets meer zekerheid gesteld kan worden dat het kind zal leven en niet meteen sterft. Ik was dus wel benieuwd naar de naam die Mariette aan haar dochter zou gaan geven en ze vroeg me of ik haar niet kon helpen bij het zoeken naar een mooie Nederlandse naam. Ikke dus alle namen van mijn vriendinnetjes, tantes en nichten opgeschreven, maar de namen Fieke, Liesbeth of Marieke bleken toch niet zo makkelijk uit te spreken in het Afrikaans (sorry meiden!) en daarom is de keuze gevallen op Sandra. Deze naam had natuurlijk ook een streepje voor omdat Sandra mijn mams is en vorig jaar het dorp heeft bezocht, dus bekend bij menigeen. Nu maar hopen dat deze Sandra het iets langer volhoudt dan de Erica waar ik jullie vorige keer over schreef… In ieder geval doe ik heel erg mijn best om Mariette (die ik nu logischerwijs mijn ‘oma’ moet noemen) goede traditionele massages te geven, zodat ze snel op de been is en goed voor mijn pasgeboren moeder kan zorgen. Haha!

Naast geboortes helaas ook weer sterftes of bijna-sterftes. Zo heb ik een paar weken geleden een oma in coma op een soort kruiwagen helpen dragen, omdat ze ‘s ochtends in elkaar was gezakt en al een halve dag niet meer bewoog. Er werd besloten dat ze maar naar het ziekenhuisje gebracht moest worden, maar hoe? Dan maar een kruiwagen, wat een toestand. Erg schrijnend om zo iemand weg te dragen naar een ziekenhuis waar je van tevoren al van weet dat daar ook de middelen ontbreken, maar wonder boven wonder is oma er weer bovenop en loopt ze al weer met grote emmers mais op haar hoofd rond!
Iets minder voorspoedig liep het af voor mijn lieve grote broer Parfait, die voor mij ook werkelijk ‘Parfait’ was! Hij is de zoon van de familie van papa Gerard en zijn twee vrouwen mama Jacquette en mama Jacqueline; de familie waar ik iedere avond ontzettend gastvrij word ontvangen voor mijn avondmaaltje, dat speciaal voor me bereid wordt. Ik ben al kind aan huis (ofwel ‘ngon Bikoumba’: de dochter van de Bikoumba-familie) en dus zijn alle kinderen die daar rondlopen mijn broers en zussen. Zo was er ook Parfait, die voor mij een échte grote broer was, want we woonden samen in het schoolgebouw en hij sliep in de kamer naast me om op me te passen –zoals het een grote broer betaamt. Ik vergeet nooit de nachten dat er muizen over mijn muren liepen of dat mijn kamer vergeven zat van de vliegende mieren en dat ik gillend naar Parfait rende, die me dan rustig kwam vertellen dat het niet levensbedreigend was en dat ik maar lekker moest gaan slapen. Bovendien was hij een grote hulp als er weer eens geen stroom of water was en ik me moest behelpen met een olielampje of water uit de pomp. Kortom: een grote geruststelling dat hij altijd aan mijn zijde was! Totdat hij afgelopen zondag diarree kreeg en twee dagen later tot mijn grote schrik dood in bed lag. Ongelooflijk en totaal onverwacht. De afgelopen 6 dagen heb ik dus vooral doorgebracht in het ‘maison de deuil’: het traditionele huis van de rouw. Als zus zijnde werd me een traditioneel bandje om de armen gewikkeld zodat ik niet opeens heel mager zou worden, werd me mijn gezicht boven zijn graftombe gewassen, kreeg ik een bruine stip op mijn hoofd en…had ik vooral veel verdriet! Dat noem ik nu eens echt PARTICIPERENDE observatie, zoals de antropologische methode ook wel heet. Erg pijnlijk, maar tegelijkertijd ook heel interessant als je ziet hoe ongelooflijk veel tradities er bestaan wanneer een persoon doodgaat. En gisteravond hebben we de rouw goed afgesloten met een hele nacht dansen, zingen en tam-tam slaan rondom de tombe.

Hoogste tijd voor mij dus om weer even in Bertoua bij te komen. Heb mijn hotelletje alweer gevonden en de komende dagen ga ik flink aan de slag met het opstuur-gereed-maken van mijn eerste artikel, dat volgende maand zal gepubliceerd worden! Joepie! Met alle baby’s, oma’s in kruiwagens en rouwdansen was ik daar in het dorp nog niet helemaal aan toe gekomen…

Nou, ik zie dat ik hier alweer flink aan het typen geweest ben en volgens mij moet ik nu diezelfde typijver toch echt even op mijn artikel gaan toepassen, dus ik ga het hierbij laten. Ben de komende dagen weer online en wel, dus zal proberen al jullie lieve mailtjes te beantwoorden! Weet in ieder geval dat het hier goed gaat, dat de noten al rijp worden op de velden, dat mijn haren alweer vreselijk gegroeid zijn en de darmpjes nog steeds in vorm!

Heel veel liefs vanuit een zonnig Kameroen,

Erica

ps: even afsluiten waar ik vorige keer ook mee afgesloten ben: het uitstapje naar het dorp in de bush-bush. We hebben de 11 kilometers al lopend overleefd(ikke met een levende kip in mijn armen die we als kadootje hadden meegenomen)en ik heb echt mijn ogen uitgekeken daar! Echt totaal geisoleerd, geen weg, geen stroom, geen water, geen voorzieningen, maar wel veel geiten, varkens, ontzettend lieve mensen en vooral ook veel muizen in mijn bed 's nachts, toen ik tussen mijn twee big mamas in lag! Zeker de moeite om een keer terug heen te gaan, maar dan wel met de motor, want die kan er komen! En met een vol fotorolletje op zak...haha!